سیمای منابع طبیعی استان اصفهان
استان اصفهان مشتمل بر 23 شهرستان و با مساحتی بالغ بر 7/10 میلیون هکتار در مرکز ایران واقع و با استان های قم و سمنان از شمال ، مرکزی ، لرستان و چهارمحال بختیاری از غرب ، فارس و کهگیلویه و بویر احمد از جنوب و خراسان رضوی و یزد از شرق مجاورت دارد.
پیشینه استان به قبل از اسلام باز می گردد. شهر اصفهان در عصر ساسانیان مرکز تجمع سپاه بوده و به همین خاطر این محل را اسپهان می گفته اند. این نام بعد ها و به خصوص در عصر اسلام به صورت اصفهان درآمده است. رشته کوه های کرکس در شمال و دنا در جنوب بارزترین کوههای استان ، و رودخانه زاینده رود که مهمترین رودخانه فلات مرکزی ایران است از کوهرنگ در ارتفاعات زردکوه بختیاری سرچشمه گرفته و به تالاب گاوخونی در شرق اصفهان منتهی می شود. تنوع پستی و بلندی در استان اصفهان موجب تنوع اقلیم گردیده به گونه ای که در غرب و جنوب استان متوسط بارندگی بیش از 400 میلیمتر در سال شرایطی ییلاقی فراهم آورده و در شمال و شرق متوسط بارندگی کمتر از 100 میلیمتر شرایط بیابانی را حاکم نموده است.
وسعت اراضی کشاورزی و باغات استان که به شدت تحت تاثیر میزان بارندگی و آب جاری زاینده رود افزایش یا کاهش پیدا می کند به طور متوسط 567650 هکتار می باشد.
اراضی مرتعی استان حدود 6254765 هکتار، جنگلها نزدیک به 65 هزار هکتار و اراضی بیابانی و تپه های ماسه ای 3561825 هکتار می باشد. حضور 41 هزار خانوار دامدار با 2300000 واحد دامی در فصل بهار در مراتع که از این تعداد 1980000 واحد دامی مجاز است ، از ویژگی های اجتماعی منابع طبیعی استان اصفهان بوده که علاوه بر منافع اقتصادی حاصل از تولید گوشت و پشم به علت وجود دام مازاد بر ظرفیت مراتع ، خسارت های جبران ناپذیری نیز به منابع طبیعی استان وارد می آورند.
جنگل های طبیعی استان که عمدتاً در غرب و جنوب پراکنده اند بیشتر ارزش حفاظتی و تولید آب داشته و کمتر ارزش اقتصادی ناشی از عرضه چوب و فرآورده های آن دارند.
اراضی بیابانی استان ، سطح وسیعی از شمال و شرق استان را پوشانده و منجر به ایجاد 16 کانون بحران فرسایش بادی شده است که سالیانه حدود 400 میلیارد ريال خسارت وارد می آورد. بلندی های ماسه ای ناشی از فرسایش بادی با نام بند ریگ یا ریگ بلند به عرض 15-5 کیلومتر و ارتفاع 90 متر ، 80 کیلومتر از شمال استان را درنوردیده است. سطح جنگل های دست کاشت بیابانی حدود 300 هزار هکتار می باشد.
آبخیزهای استان در 6 حوضه اصلی و 18 زیر حوضه پراکنده اند که مهمترین آنها عبارتند از باتلاق گاوخونی، دریاچه نمک، دق سرخ ، دشت کویر، سد زاینده رود، کارون، کویر سیاه کوه و سد پانزده خرداد. آورد رودخانه های استان 1888 میلیون متر مکعب در سال است. استحصال از ذخایر زیر زمینی 5612 میلیون مترمکعب در سال برآورد می شود.
بر اساس نقشه پوشش گیاهی ، تنوع گونه ای قابل توجهی در استان وجود دارد که مشتمل بر 2000-1800 گونه گیاهی است که در 5 ناحیه رویشی عمده تقسیم بندی شده است:
الف) ناحیه رویشی نیمه بیابانی در شرق و شمال استان و با گون شاخص انواع علف شور (سالسولا)، اشنیان ، تاغ و اسکمبیل ، قیچ و رمس.
ب)ناحیه رویشی استپی در مرکز استان با گونه شاخص درمنه.
ج) ناحیه رویشی نیمه استپی در جنوب و غرب استان با گونه های شاخص انواع گون و بروموس.
د)ناحیه رویشی کوههای مرتفع غرب استان با گونه های شاخص جاشیر و کما.
ه) ناحیه رویشی جنگلهای خشک در غرب استان با گونه های شاخص بلوط و ارژن.
منبع: سیمای منابع طبیعی استان اصفهان –اسفند 1392
پیشینه استان به قبل از اسلام باز می گردد. شهر اصفهان در عصر ساسانیان مرکز تجمع سپاه بوده و به همین خاطر این محل را اسپهان می گفته اند. این نام بعد ها و به خصوص در عصر اسلام به صورت اصفهان درآمده است. رشته کوه های کرکس در شمال و دنا در جنوب بارزترین کوههای استان ، و رودخانه زاینده رود که مهمترین رودخانه فلات مرکزی ایران است از کوهرنگ در ارتفاعات زردکوه بختیاری سرچشمه گرفته و به تالاب گاوخونی در شرق اصفهان منتهی می شود. تنوع پستی و بلندی در استان اصفهان موجب تنوع اقلیم گردیده به گونه ای که در غرب و جنوب استان متوسط بارندگی بیش از 400 میلیمتر در سال شرایطی ییلاقی فراهم آورده و در شمال و شرق متوسط بارندگی کمتر از 100 میلیمتر شرایط بیابانی را حاکم نموده است.
وسعت اراضی کشاورزی و باغات استان که به شدت تحت تاثیر میزان بارندگی و آب جاری زاینده رود افزایش یا کاهش پیدا می کند به طور متوسط 567650 هکتار می باشد.
اراضی مرتعی استان حدود 6254765 هکتار، جنگلها نزدیک به 65 هزار هکتار و اراضی بیابانی و تپه های ماسه ای 3561825 هکتار می باشد. حضور 41 هزار خانوار دامدار با 2300000 واحد دامی در فصل بهار در مراتع که از این تعداد 1980000 واحد دامی مجاز است ، از ویژگی های اجتماعی منابع طبیعی استان اصفهان بوده که علاوه بر منافع اقتصادی حاصل از تولید گوشت و پشم به علت وجود دام مازاد بر ظرفیت مراتع ، خسارت های جبران ناپذیری نیز به منابع طبیعی استان وارد می آورند.
جنگل های طبیعی استان که عمدتاً در غرب و جنوب پراکنده اند بیشتر ارزش حفاظتی و تولید آب داشته و کمتر ارزش اقتصادی ناشی از عرضه چوب و فرآورده های آن دارند.
اراضی بیابانی استان ، سطح وسیعی از شمال و شرق استان را پوشانده و منجر به ایجاد 16 کانون بحران فرسایش بادی شده است که سالیانه حدود 400 میلیارد ريال خسارت وارد می آورد. بلندی های ماسه ای ناشی از فرسایش بادی با نام بند ریگ یا ریگ بلند به عرض 15-5 کیلومتر و ارتفاع 90 متر ، 80 کیلومتر از شمال استان را درنوردیده است. سطح جنگل های دست کاشت بیابانی حدود 300 هزار هکتار می باشد.
آبخیزهای استان در 6 حوضه اصلی و 18 زیر حوضه پراکنده اند که مهمترین آنها عبارتند از باتلاق گاوخونی، دریاچه نمک، دق سرخ ، دشت کویر، سد زاینده رود، کارون، کویر سیاه کوه و سد پانزده خرداد. آورد رودخانه های استان 1888 میلیون متر مکعب در سال است. استحصال از ذخایر زیر زمینی 5612 میلیون مترمکعب در سال برآورد می شود.
بر اساس نقشه پوشش گیاهی ، تنوع گونه ای قابل توجهی در استان وجود دارد که مشتمل بر 2000-1800 گونه گیاهی است که در 5 ناحیه رویشی عمده تقسیم بندی شده است:
الف) ناحیه رویشی نیمه بیابانی در شرق و شمال استان و با گون شاخص انواع علف شور (سالسولا)، اشنیان ، تاغ و اسکمبیل ، قیچ و رمس.
ب)ناحیه رویشی استپی در مرکز استان با گونه شاخص درمنه.
ج) ناحیه رویشی نیمه استپی در جنوب و غرب استان با گونه های شاخص انواع گون و بروموس.
د)ناحیه رویشی کوههای مرتفع غرب استان با گونه های شاخص جاشیر و کما.
ه) ناحیه رویشی جنگلهای خشک در غرب استان با گونه های شاخص بلوط و ارژن.
منبع: سیمای منابع طبیعی استان اصفهان –اسفند 1392
| بازدید : 2319 | 4 شهريور 1393 ساعت 08:48 ق.ظ |
درحال بارگزاری